علل و راههای درمان سوزش کف پا
به گزارش پیامک خنده، احساس سوزش کف پا در اثر آسیب عصب های پا ایجاد می گردد که به اصطلاح علمی به آن نوروپاتی نیز گفته می گردد. بسیاری از شرایط پزشکی و بیماری های مختلف می توانند باعث سوزش کف پا گردد؛ اما دیابت شایع ترین آن ها است و اغلب راه های درمان این سوزش آزاردهنده بر جلوگیری از آسیب بیشتر به اعصاب پا و کاهش درد تمرکز دارند. در این مقاله به بیان دلیل سوزش کف پا و راه های درمان پزشکی و خانگی می پردازیم.
نوروپاتی چیست؟
در بیشتر مواقع دلیل سوزش کف پا به نوروپاتی (آسیب عصبی پا) بازمی گردد. فعالیت فیبرهای عصبی آسیب دیده زیاد شده و عملکرد آن ها مختل می گردد؛ به گونه ای که حتی اگر زخمی وجود نداشته باشد، اعصاب آسیب دیده سیگنال های درد را به مغز ارسال می نمایند. این درد با گزگز دست و پا فرق می نماید. در بیشتر افراد مبتلا به نوروپاتی، ابتدا اعصاب پا آسیب می بینند و افراد غالباً سوزن شدن و بی حسی پا را تجربه می نمایند. بسیاری از افراد احساس می نمایند که پای آن ها بیش از حد به لمس حساس است (هیپراستزی؛ افزایش درک حسی) و درجات مختلفی از درد و سوزش را تجربه می نمایند.علل ظهور نوروپاتیدیابت و مصرف الکل تقریباً از متداول ترین علل نوروپاتی در پاها است. بسیاری از شرایط دیگر می تواند باعث نوروپاتی یا احساس سوزش در پا گردد، از جمله:
* بیماری مزمن کلیه (اورمی)
* نوروپاتی فیبر کوچک
* کمبود ویتامین (ویتامین B12، فولات و گاهی ویتامین B6)
* مصرف الکل
* سطح پایین هورمون تیروئید (کم کاری تیروئید)
* بیماری لایم
* ایدز
* پلی نوروپاتی آمیلوئیدی
* عوارض جانبی بعضی از داروها از جمله داروهای شیمی درمانی، مصرف بیش از حد ویتامین B6، داروهای HIV، آمیودارون، ایزواحتیاجید، متفورمین و سایر موارد
* داغ شدن کف پا (اریتروملالژیا)
* مسمومیت با فلزات سنگین (سرب، جیوه، آرسنیک)
* واسکولیت (التهاب رگ های خونی)
* سارکوئیدوز
* سندرم گیلین باره (GBS)
* پلی نوروپاتی دمیلینیزاسیون التهابی مزمن (CIDP)
سایر علل سوزش کف پا
عفونت و التهاب پاعلاوه بر نوروپاتی، عفونت و التهاب پا نیز می تواند باعث احساس سوزش کف پا گردد که از شایع ترین آن ها می توان به پای ورزشکار اشاره نمود.
بیماری شریان محیطی (PAD)این بیماری نیز معمولاً باعث احساس سوزش در کف پا می گردد. گردش خون ضعیف پاها ممکن است به طور ویژه به هنگام راه رفتن سبب درد، سوزن شدن و سوزش کف پا گردد.
جراحی بای پس معدهجالب است بدانید که گاهی هفته ها یا حتی ماه ها بعد از جراحی بای پس معده، سوزش کف پا افراد را رها نمی نماید. جذب ضعیف ویتامین های گروه B پس از انجام جراحی بای پس معده می تواند سبب ایجاد نوروپاتی و در نتیجه احساس سوزش کف پا گردد.
تشخیص دلیل سوزش کف پابسیاری از افرادی که از این مسئله رنج می برند، به دیابت مبتلا هستند که به راحتی قابل تشخیص است. در این افراد سوزش کف پا ناشی از یک نوروپاتی ساده بوده و احتیاجی به انجام آزمایش های بیشتر نخواهد بود. اما در معدود افرادی که احساس سوزش ناگهان و رو به وخامت دارند که هیچ دلیل قابل توجیهی ندارد، برای تشخیص صحیح به آزمایش های بیشتری احتیاج است. آزمایش هایی از قبیل:
1. الکترومیوگرافی، یا نوار عصب و عضله (EMG)این آزمایش شامل تست عملکرد عضلات با استفاده از ضبط فعالیت الکتریکی در درون آن ها است. در تست EMG یک پراب آزمایشگاهی (کاوشگر) روی پوست قرار گرفته یا یک سوزن وارد عضله می گردد.
2. مطالعات راهنمایی عصبی (NCS)در آزمون مطالعه راهنمایی عصبی، توانایی اعصاب در انتقال تکانه ها آزمایش می گردد؛ به این ترتیب که پس از تحریک عصب، پاسخ آن عصب در عضله تحت کنترل میزان گیری خواهد شد.
3. تست های آزمایشگاهیدر بعضی از مواقع برای تشخیص دلیل سوزش کف پا، آزمایش خون، ادرار یا مایعات نخاعی پیشنهاد می گردد. سطح ویتامین های بدن را می توان با یک آزمایش خون ساده آنالیز کرد.
4. بیوپسی عصبیدر مواقع بسیار نادر، ممکن است پزشک بخواهد یک قطعه از بافت عصبی را بریده و آن را تحت میکروسکوپ معاینه کند.
درمان سوزش کف پااگر سوزش کف پا ناشی از نوروپاتی باشد، اولین و مهم ترین روش درمان برطرف نمودن هرگونه آسیب عصبی به بافت پا است. بعلاوه درمان بیماری اصلی، باعث بهبود نوروپاتی و علائم آن می گردد. در شرایط دیگری مانند نوروپاتی فیبر کوچک که نمی توان ریشه اصلی بیماری را یافت، پزشک معالج بر روی درمان علائم فرد تمرکز خواهد نمود. برای مبتلایان به نوروپاتی دیابتی، درمان به معنای نگه داشتن سطح قند خون در حد طبیعی است که با تغییر رژیم غذایی، داروهای خوراکی و غالباً تزریق انسولین قابل انجام است.
اگر اشکال دیگر نوروپاتی باعث سوزش کف پا گردد، جلوگیری از آسیب بیشتر عصب به میزان درمان حائز اهمیت است. بعضی شرایط خاص و راه درمان آن ها عبارت اند از:
1. کمبود ویتامینمصرف ویتامین B12 اضافی به صورت خوراکی یا تزریق آن، سوزش کف پا ناشی از سطح پایین این ماده مغذی را برطرف خواهد نمود.
2. بیماری مزمن کلیویگاهی برای از بین بردن سموم ناشی از نوروپاتی و علائم سوزش کف پا، دیالیز بیمار توصیه می گردد.
3. کم کاری تیروئیدمصرف هورمون تیروئید خوراکی که سطح تیروئید بالا می برد، در اغلب موارد نوروپاتی و سوزش کف پا را التیام می بخشد.
4. سندرم گیلین باره (GBS) و پلی نوروپاتی دمیلینیزاسیون التهابی مزمن (CIDP)درمان این موارد تخصصی بوده و به تشخیص پزشک شامل تبادل پلاسما (پلاسمافرزیس) یا ایمنوگلوبولین وریدی (IVIG) است.
داروهای درمان سوزن کف پادرمان سوزش پا شامل درمان درد و حالا غیرطبیعی مانند سوزن شدن و بی حسی پا است که به وسیله نوروپاتی ایجاد می گردد. داروهایی که معمولاً برای درمان سوزن کف پا تجویز می شوند، عبارت اند از:
* آمی تریپتیلین
* کاربامازپین
* دزیپرامین (نورپامین)
* دولوکستین (سیمبالتا)
* گاباپنتین (نورنتین)
* پرگابالین
* توپیرامات (توپاماکس)
* ونلافاکسین
در بعضی موارد در صورت شدت درد، داروهای ضد درد قوی مانند ترامادول (اولترام) یا اوپیات با دوز کم (مخدر) فقط و فقط با دستور پزشک مورد استفاده قرار می گیرد. از داروهای ضد درد بدون نسخه ضعیف تر که به منظور تسکین سوزش کف پا مورد استفاده قرار می گیرند، می توان به ایبوپروفن، آلیو و ضد درد تیلنول اشاره نمود.
درمان سوزش کف پا ناشی از پای ورزشکاربرای درمان سوزش کف پا ناشی از پای ورزشکار، داروهای ضد قارچ می توانند عفونت قارچی را درمان نموده و علائم سوزش را تسکین بخشند. در ابتدا می توان داروهای بدون نسخه ضعیف تر مانند میکونازول (میکاتین) یا تربینافین را امتحان نموده و در صورت عدم تسکین درد به سراغ ضد قارچ های تجویزی قوی تر مانند فلوکونازول، ایتراکونازول و نفتیفین رفت.
راه چارههای خانگی برای درمان سوزش کف پا
1. ورزش کردن برای بهبود گردش خون در پا، پیاده روی و در صورت امکان دویدن را در روال روزانه خود بگنجانید.
2. ماساژ کف پا چند دقیقه ماساژ کف پا با روغن های اساسی از قبیل روغن زیتون یا روغن نارگیل راه چاره خوبی برای افزایش گردش خون در پا و برطرف سوزش آن است. در صورت تمایل یک قاشق چای خوری آب زنجبیل به روغن خود اضافه کنید.
3. آویشن پای خود را در لگن مخلوط آب و آویشن بخیسانید؛ این گیاه سرشار از آنتی اکسیدان بوده و ضمن بهبود جریان خون، سوزش پای ناشی از عارضه پای ورزشکار را برطرف می نماید.
4. زردچوبه دو مرتبه در طول روز نوشیدنی گرم آب زردچوبه حاوی یک فنجان آب گرم و 2 قاشق پودر زردچوبه نوش جان کنید. در صورت تمایل می توانید با ترکیب زردچوبه و آب خمیری بسازید و کف پای خود را با آن بپوشانید.
5. آب سرد لگنی را پر از آب سرد کنید و پای خود را در آن قرار دهید. آب سرد ضمن بیرون کشیدن خستگی و التهاب پاها پس از یک روز کاری سخت، تورم و احساس سوزش را به خوبی برطرف می نماید.
6. سرکه سیب از سرکه سیب می توان هم به صورت خوراکی و هم به شکل موضعی استفاده کرد. یک قاشق سرکه سیب را با یک فنجان آب مخلوط نموده و نوش جان کنید یا به مدت 20 دقیقه پاهای خود را در مخلوط آب گرم و سرکه سیب (و در صورت تمایل نمک اپسوم) فرو کنید.
کلام آخرشاید سوزش کف پا در نگاه اول مسئله ای ساده و جزئی به نظر برسد و فرد تصور کند که به مرور زمان خود به خود برطرف خواهد شد؛ اما توجه کنید که این احساس سوزش می تواند آن قدر جدی، دردناک و مزمن گردد که زندگی فرد را مختل کند، بعلاوه گاهی خود نشانه ای از یک بیماری پنهان است. از این رو مراجعه به پزشک در مراحل اولیه و شناسایی ریشه این مسئله و درمان آن از اهمیت ویژه برخوردار است.
اگر دلیل این سوزش ناشی از آسیب عصب پا باشد، احتمال دائمی شدن آن وجود دارد؛ اما همواره راهی برای جلوگیری از آسیب های بیشتر وجود دارد.
منبع: سایت ستاره
منبع: راسخون