تلسکوپ فضایی هابل تغییر سریع یک سحابی جوان را ثبت کرد

به گزارش پیامک خنده، ستاره شناسان با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل پیروز شدند نگاه نادری به یک سحابی جوان در اطراف یک ستاره پیر داشته باشند و تغییر سریع آن را در که قابل مقایسه با طول عمر انسان است، شناسایی نمایند.

تلسکوپ فضایی هابل تغییر سریع یک سحابی جوان را ثبت کرد

داده های بایگانی شده از تلسکوپ فضایی هابل ناسا/آژانس فضایی اروپا نشان می دهد که سحابی Hen 3-1357 که به سحابی پوماهی (Stingray Nebula) معروف است طی دو دهه گذشته به طور چشمگیری کم رنگ شده است. این سحابی با 18 هزار سال نوری فاصله از زمین در صورت فلکی آتشدان (Ara) قرار گرفته است. به گفته پژوهشگران چنین نرخ تغییر سریعی در یک سحابی سیاره نما بسیار بی سابقه است.

سحابی ها ابرهای غول پیکر گاز و گردوغبار در فضا هستند که بعضی از آن ها هنگام مرگ ستارگان تشکیل می شوند. با خنک شدن هسته یک ستاره، لایه های بیرونی آن از هسته فاصله گرفته و با پراکنده شدن در اطراف ابری را تشکیل می دهند که به سحابی سیاره ای معروف است. پس از مدتی بخش های گوناگون سحابی ها به هم می پیوندند و باعث تشکیل ستاره های جوان می شوند. درحقیقت می توان سحابی ها را زایشگاه ستارگان دانست.

  • پروانه ای در آسمان؛ تصویر تلسکوپ بسیار عظیم از یک سحابی سیاره نما

با وجود آنکه دنیا پیوسته در حالی تغییر است اما بیشتر فرآیندها برای مشاهده در طول عمر انسان بسیار کند روی می دهند. با این وجود سحابی پوماهی اکنون فرصتی ویژه را برای مشاهده تکامل یک سیستم در زمان واقعی به دانشمندان ارائه می دهد.

تصاویر گرفته شده توسط هابل در سال 2016 میلادی، در مقایسه با تصاویر هابل که در سال 1996 میلادی گرفته شده است، نشان می دهد که این سحابی به شدت از نظر روشنایی کم سو شده و خیلی سریع تغییر شکل داده است. پوسته های آبی روشن گاز در نزدیکی مرکز سحابی کاملا ناپدید شده اند و لبه های موج دار خود را که نام دریایی به همین دلیل به آن داده شده بود، از دست داده است. همین طور سحابی جوان دیگر در پس زمینه تاریک دیده نمی گردد.

در پژوهش صورت گرفته تغییرات بی سابقه ای در نور ساطع شده از گازهای درخشان نیتروژن، هیدروژن و اکسیژن توسط دانشمندان کشف شده است که از ستاره در حال مرگ در مرکز سحابی گسیل می گردد. به ویژه درخشندگی انتشار اکسیژن با ضریب نزدیک به 1000 کاهش یافته است. این در حالی است که بروس بالیک (Bruce Balick) از دانشگاه واشنگتن که سرپرست این پژوهش تازه است، گفت: در بیشتر مطالعات سحابی معمولا عظیمتر می گردد.

مارتین گوئررو (Martin Guerrero) مؤسسه Astrofísica de Andalucía در گرانادا اسپانیا هم اعلام کرد: به دلیل ثبات نوری هابل، ما بسیار مطمئن هستیم که این سحابی در حال تغییر است و این موضوع به آسانی دیده می گردد. زیرا بر خلاف سحابی، همه ستاره های دیگر در تصویر هابل، از جمله یک ستاره همدم دور از لحاظ درخشندگی ثابت مانده اند.

پژوهشگران تأکید می نمایند که ضمن حدس درباره دلایل این یافته شگفت آور، مهم است که ویژگی های ستاره در حال مرگ در مرکز سحابی پوماهی که بر ساختار و روشنایی سحابی تأثیر می گذارد، آنالیز گردد.

پژوهش سال 2016 توسط نیکول ریندل (Nicole Reindl) از دانشگاه لستر انگلیس و تیمی از پژوهشگران بین المللی که از داده های هابل هم استفاده می نمایند، اشاره دارد که ستاره مرکز سحابی پوماهی با نام SAO 244567 هم در نوع خود خاص است.

رصدهای سال های 1971 تا 2002 نشان داد که دمای ستاره مرکزی از کمتر از 23 هزار درجه سانتی گراد به 60 هزار درجه سانتی گراد رسیده است و به نظر می رسد که سحابی هم در آن موقع رشد نموده است. ریندل حدس می زند که این جهش دما به دلیل انفجار مختصری از همجوشی هلیوم باشد که در خارج از هسته ستاره مرکزی روی داده است. پس از آن، ستاره دوباره شروع به خنک شدن نموده و به مرحله قبلی تکامل ستاره ای بازگشته است.

بدین ترتیب مطالعه سال 2016 نشان داد که سحابی بسیار کم سو شده و قسمت های قابل مشاهده آن به شکل بیضی فشرده و کوچک شده اند. در حالی حاضر تیمی که محوشدگی سریع سحابی پوماهی را مطالعه می نماید تنها می تواند آنچه را برای آینده این سحابی جوان ممکن است روی دهد، حدس بزند.

عکس کاور: مقایسه تصویر سحابی پوماهی از نگاه هابل در سال های 1996 و 2016 که تغییر سریع آن را نشان می دهد.

Credit:

NASA, ESA, B. Balick (University of Washington), M. Guerrero (Instituto de Astrofísica de Andalucía), and G. Ramos-Larios (Universidad de Guadalajara)

منابع: Hubble, Business Insider

منبع: دیجیکالا مگ
انتشار: 19 دی 1399 بروزرسانی: 19 دی 1399 گردآورنده: sms-jok.ir شناسه مطلب: 1336

به "تلسکوپ فضایی هابل تغییر سریع یک سحابی جوان را ثبت کرد" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "تلسکوپ فضایی هابل تغییر سریع یک سحابی جوان را ثبت کرد"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید