ترجمه و توضیح منصوری لاریجانی از منازل السائرین پیر هرات منتشر شد - پیامک خنده

در کتاب سرگذشت پیر هرات اثر سرژ بورکوی آمده است: سال ها مریدان از وی تحریر مختصری را درباره طی منازل طریقت خواسته بودند یعنی چنان کتابی که مجمل بوده و در آن ملفوظات و حکایات دیگران ذکر نشده باشد و متن آن کافی و دقیق باشد و دارای ابواب و فصول منظم باشد تا به خاطر سپردن آن آسان گردد و تا آن وقت هیچ کتابی در تصوف این صفات را نداشت.

شیخ الاسلام خواجه عبدالله انصاری تا آن موقع زاری مریدان را می شنید ولی گوش به آن نمی داد و تدریس شفاهی و اندرزهای شخصی را درباره طی منازل طریقت و احوال سالک ترجیح می داد. اگر این حالت ادامه می یافت، امروز درباره تدریس عرفان خواجه دیگر چیزی نبود. اما در این زمان شیخ الاسلام احساس کرد که وقت تالیف چنان کتاب فرا رسیده و دیگر او را روزگار تدریس شفاهی نخواهد ماند.

همان بود که به خواهش مریدان ترتیب اثر داد و شاهکار او یعنی کتاب منازل السائرین به میان آمد، و آن توضیح منازلی است که سالک در طی طریق به سوی حق تعالی می پیماید. تاریخ املا گفتن منازل السائرین آشکار نیست ولی از روی نام ها و اسنادی که در نسخه های خطی ذکر شده معلوم می گردد که منازل السائرین بعد از سال 448 ق (سال تالیف صد میدان) و پیش از سال 475 ق (سالی که عبد الرزاق کاشانی شارح منازل السائرین نسخه خطی آن را دیده، املا، شده است.

منازل کتاب چنین است:

بدایت ها: یقظه، توبه- محاسبه، إنابه، تفکر، تذکر، اعتصام، فرار، ریاضت و سماع

ابواب: حزن، خوف، اشفاق، خشوع، اخبات، زهد، ورع، تبتل، رجاء، رغبه

معاملات: رعایت، مراقبت، حرمت، اخلاص، تهذیب، استقامت، توکل، تفویض، ثقه و تسلیم

اخلاق: صبر، رضا، شک، حیاء، صدق، ایثار، خلق، تواضع، فتوت و انبساط

اصول: قصد، عزم، اراده، ادب، یقین، انس، ذکر، فقر، غنا و مراد

وادی ها: احسان، علم، حکمت، بصیرت، فراست، تعظیم، الهام، سکینه، طمأنینه و همت

احوال: محبت، غیرت، شوق، فلق، عطش، وجد، دهشت، هیمان، برق و ذوق

ولایات: لحظ، وقت، صفا، سرور، سر، نفس، غربت، غرق، غیبت و تمکن

حقایق: مکاشفه، مشاهده، معاینه، حیات، قبض، بسط، سکر، صحو، اتصال و انفصال

نهایات: معرفت، فناء، بقا، تحقیق، تلبیس، وجود، تجرید، تفرید، جمع، توحید

کتاب توضیح منازل السائرین به قلم اسماعیل منصوری لاریجانی پیشتر هم به وسیله موسسه چاپ و نشر بین الملل منتشر شده بود.