تور ارزان اروپا: قاره ای پنهان از دیدگان؛ قاره گمشده زیر اروپا کشف شد - پیامک خنده

با ما سفر کنید و با تور ارزان اروپا از قاره سبز اروپا دیدن کنید و با دریافت خدمات ویزای شینگن از گردش به دور اروپا لذت ببرید.

آیا تا به حال در آدریای بزرگ (Greater Adria) بوده اید؟ اگر حداقل یک بار به منطقه مدیترانه و به ویژه، ایتالیا، ترکیه، یونان یا کرواسی سفر نموده باشید، این احتمال وجود دارد که پا به محلی گذاشته باشید که آخرین یادگارها از جزایری است که در سال های دور، وسعتی از آلپ تا ایران امروزی را در بر گرفته بود. آدریای کبیر همان قاره گمشده ای است که صدها میلیون سال پیش از ابر قاره پهناور گوندوانا (Gondwana) جدا شد و اکنون، برای اولین بار، زمین شناسانی از اوترخت، اسلو و زوریخ اقدام به نقشه برداری و بازسازی آن نموده اند.

آدریای بزرگ چه بود و کجا بود؟

طبق شواهد زمین شناسی تازه که در ژورنال گوندوانا ریسرچ (Journal Gondwana Research) منتشر شد، آدریای بزرگ بخشی از پوسته قاره ای به بزرگی گرینلند بود که 200 میلیون سال پیش از فرانسه، اسپانیا و شمال آفریقای امروزی جدا شد و در منطقه ای پایین تر از جنوب اروپا به داخل گوشته زمین فرو رفت.

دووی ون هینزبرگن، استاده رشته تکتونیک جهانی و پالئوگرافی در دانشگاه اوترخت و پژوهشگر ارشد در پروژه ترسیم نقشه قاره آدریای بزرگ، می گوید:

آتلانتیس را فراموش کنید. گردشگران زیادی بدون آنکه بدانند، هر سال تعطیلات خود را در قاره گمشده آدریای بزرگ سر می نمایند. تنها بخش به جای مانده از این قاره، نوار باریکی است که از تورین آغاز می گردد، از میان دریای آدریاتیک می گذرد و به سمت پاشنه چکمه ای که ایتالیا را تشکیل می دهد، ادامه می یابد.

آدریای بزرگ به چه صورت بود؟

بیشتر بخش های قاره آدریای بزرگ زیر آب بود و تنها به شکل رشته ای از چند جزیره با صخره های مرجانی بزرگ در دریاهای گرمسیری قابل مشاهده بود. صخره های رسوبی آن هم اکنون کمربند کوهستانی آپنین، بخش هایی از آلپ، کرواسی، یونان و ترکیه را تشکیل می دهند.

چگونه آدریای بزرگ کشف شد؟

کشف قاره آدریای بزرگ برمبنای پژوهش دقیقی صورت گرفت که به وسیله دانشگاه اوترخت و با موضوع تاریخ تکاملی رشته کوه ها، دریاها و تکتونیک های منطقه مدیترانه اجرا شده بود. ون هینزبرگن می گوید:

منطقه مدیترانه صرفا یک توده زمین شناسی است که همه چیز آن به شکل منحنی، شکسته و انباشته شده در کنار هم قرار گرفته اند.

تیم او از نرم افزار بازسازی صفحه های تکتونیک GPlates برای زنده کردن آن برهه خاص از دوران ژئولوژیک زمین استفاده کردند. او می گوید:

ما پوسته های این منطقه را لایه به لایه برداشتیم، در زمان به عقب برگشتیم و به دوران تریاسیک بازگشتیم؛ [یعنی] 240 میلیون سال پیش، یعنی زمانی که آدریای بزرگ به عنوان یک قاره جدا آغاز به تکامل یافتن کرد.

تا پیش از آن، این بخش از زمین متعلق به ابر قاره پانگه آ یا کهن قاره پهناور دوران پیشاتاریخ بود.

چه اتفاقی برای آدریای بزرگ افتاد؟

چند کیلومتر از قاره گمشده آدریا را هنوز هم می توان در رشته کوه های واقع در جنوب اروپا مشاهده کرد. ون هینزبرگن می گوید:

بقیه بخش های این صفحه قاره ای که ضخامتی در حدود 100 کیلومتر دارد، در قسمت زیرین جنوب اروپا به داخل گوشته زمین فرو رفت. در همان محل است که هنوز می توانیم ردی از آن را با امواج لرزه ای تا عمق 1500 کیلومتر ببینیم.

یک تکتونیک صفحه ای، آدریای بزرگ را به زیر جایی راند که امروز جنوب اروپا نامیده می گردد؛ خاتمه، بخش عمده ای از آن در گوشته این سیاره خاکی فرو رفت و نابود شد. بیشتر قسمت های به جای مانده (دو لایه) با شدت تراشیده (مانند شبنم هایی که از روی شیشه جلوی خودرو خراشیده می گردد) و روی تکه هایی از پوسته زمین انباشته شد. بخش های به جای مانده از این قاره بزرگ، کوه های آلپ، بالکان، یونان، ایتالیا و ترکیه را تشکیل داده اند.

مطالعه تازه چند تراشه از آدریای بزرگ را نیز شناسایی نموده است که از بخش های دیگر جدا شده و از فضاهای در هم کوبیده شده زمین شناسی که ذکر شد، دوری کردند. می توان این بخش ها را در منطقه ایستریا در کرواسی به سمت شمال ایتالیا (بین ونیز و ایتالیا به صورت خال خالی نشان داده شده است) و جنوب ایتالیا (پاشنه این چکمه بزرگ) مشاهده کرد.

چرا قاره گمشده این همه وقت از چشم ها پنهان ماند؟

از لحاظ زمین شناسی، منطقه مدیترانه معمایی پیچیده است و این واقعیت که شواهد باقیمانده از آدریای بزرگ در بیش از 30 کشور گسترانده شده است (و هر کشور روش ها و اصطلاحات ویژه خود را برای کاوش و ترسیم نقشه دارند) به دشوارشدن جمع آوری و پردازش داده های تاییدنماینده منجر می گردد. این واقعیت که آدریای بزرگ از حدود 100 میلیون سال پیش به پیشواز نابودی خود رفته بود نیز به سخت تر شدن فرایند یاری می نماید. موفقیت این پژوهش، حاصل کوشش های تیمی است که یک دهه از عمر خود را صرف رمزگشایی از داده های ژئولوژیکی و ژئوفیزیکی از سرتاسر منطقه نموده اند. نرم افزار GPlates نیز یاری های زیادی به این گروه نموده است.